Balık, her mevsim yenmez.
Bu yıl hamsi bolluğu yaşanıyor teşekkürler doğaya.
Hamsi balığını eskiden kilolarca alarak saatlerce yağda kızartarak ev, ocak her yer kokardı.
Sofrada hamsiden önce çorba, hamsi zaten ekmek yediren bir balık olduğundan yanında koca leğenle bolca salata,  ardından mutlaka çayla hazır tahin helvası yenirdi.

Balığın ayıklanması, evde bazı kişilerin kılçıksız istemesi, yıkanması, süzülmesi, bol sıvı yağda mısır unuyla kızartılması en çok tercih edilendi. Ara sıra daha kolay olması bakımından bol soğan, domatesle buğlaması yapılırdı ancak kızartmanın yeri bambaşka olurdu.

Öyle çok yenirdi ki birkaç soda bile hamsiyi zor hazmederdi. hatta mutlaka o eve sinen balık kokusundan kurtulmak için önce bulaşıklar yıkanır, sonra yürüyüşe çıkılırdı.
Bu durum haftada iki kez pazar olduğu günler yapılırdı.
elbette sadece hamsi değip, çinekop, mevsiminde palamut, istavrit, kalkan, lüfer gibi farklı balıklar da alınırdı ancak en çok hamsi.
Hamsi pişeceği zaman kalabalık aileler uzunca bir masa hazırlar, herkesin önüne koca bir tabak özellikle yeşillik dolu salata konur, bol limon ve zeytinyağı ile soslanır herkese özel servis tabağı büyüklüğünde kuyrukları ortaya gelmek üzere tam bir plaka gibi tane, tane dizilerek estetiğe de önem verilirdi.

Sonraki yıllarda balık sofralarda unutuldu çünkü çok zahmetli.
bazen bahçede, balkonda yada yağlı kağıtlara hapsedilse de yine de kokusu sindiği için yerini hamburger ve pizzalar alınca birkaç ayda bir hatta yılda bir yenmeye başladı.

Aslında balık lüks oldu.

Geçmiş yemek kültüründe aşırı fazla almak, mutlaka komşuya koktu diye  bir tabak vermek yada misafir davet etmek gelenekti.
sonradan insanlar büyüyünce evden ayrıldılar ve evde kalanlar balığı 250 gr kadar almaya başladılar. Yiyecek kişi az olunca genellikle yanına yeşilliğin yanında çoban salatası yapılırdı.
Bol limon sıkılan balık nasıl da tatlı, tatlı yenirdi.
Herşey kalabalıkta, ailece güzel çünkü kızartma geldiği gibi bazen tepsiye dökülüyor ve sofra başındakiler hamsiyi neredeyse kılçığıyla yutuyorlar.
İstanbul'da hatırlarım balığı Yenikapı halden daha ucuz oluyor diye kasa, kasa alır, mahalleye, yoksullara da dağıtırdık.
Her seferinde en az 3 ile 5 kg arasında balık kızartır yine de kızartırken ocak başında atıştırmadığımızda aç kalırdık.

Bütün bu hengame artık geçmişte anı olarak kaldı.

En kolay hamsi nasıl yapılır?

Bir avuç kadar hamsi en az 15 tanedir. 15 hamsi bir kişi için yeterlidir. Küçük bir tava hamsi iki kişiyi rahatlıkla doyurur.
Yabancı mutfaklarda öyle bir tabak hazırlanır ki iki hamsiyle de doyulur. Hamsiyi ayıklayıp yıkadıktan sonra kurular bir iki dakika pişirirler o kadar. Un, mısır unu yada farklı şeyler yok.
İyice süzülmüş bir avuç balığa bir fiske kalın iri tuz, biraz zeytinyağı ve ve 1-2 diş sarımsak.
Kaç kişiyse herkesin mutlaka yumurta yada böyle kişisel yemekler için tavası olmalı.
Bir parça tereyağı yada zeytinyağını tavaya alın ve eridikten sonra balığı devirerek elinizle birbirinden ayırın ve beş dakika kadar pişirin. Çevirdikten sonra ağzını kapatın ve iki dakika sonra ağzını kapakla kapatarak çok kısa zamanda yemeğiniz hazır.

Öyle lezzetli, öyle lezzetli oluyor ki, tek, tek kızartmaya gerek yok ayrıca una da.
Elbette unlu da yapılabilir.

Yerken insanı öyle bir mutlu ediyor ki dayanılmaz bir lezzet.
Kokuya gelirsek tavanın kapağını odada açmayın balkon yada bahçede açarsanız hatta pencereyi açıp kokuyu dışarıya verirseniz ev kokmaz.

Yanında dörde bölünmüş soğanla sağlıklı bir yemek.

Yazar; Kültür araştırmacısı ve habercisi; Deniz Kakanaş